რა უნდა ვიცოდეთ საკვების შეძენის, შენახვისა და მომზადების შესახებ?

როგორ მოვამზადოთ საჭმელი ისე, რომ არც თავები დავიწამლოთ და არც ჩვენი გარშემომყოფები დავაზარალოთ? ზოგი ვადებს ამოწმებს, ზოგი კი უდრტვინველად გეახლებათ საეჭვო პირობებში მომზადებულ შაურმას; ზოგი ამბობს, უმი კვერცხი საზიანოაო, არადა, ნამცხვრისთვის მოზელილ ცომს სიამოვნებით სმუსნის. უსაფრთხოების რა წესები გავითვალისწინოთ და რას მივაქციოთ ყურადღება? ამ ბლოგპოსტში საკვების უსაფრთხოდ შენახვისა და მომზადებისთვის საჭირო რეკომენდაციებს ამოიკითხავთ. 

რა უნდა ვიცოდეთ საკვების შეძენის, შენახვისა და მომზადების შესახებ?     

დაგვეთანხმებით, სასიამოვნო გრძნობაა, თითების ჩასაკვნეტ კერძს რომ მოამზადებთ და კმაყოფილი სტუმრები ქათინაურებით გავსებენ – „ეს სალათი რომ ვჭამო ყოველდღე, რაღა მომკლავს“, „ამ სოუსის გაკეთება მეც ვცადე, მაგრამ ასეთი არასოდეს გამომდის“... თუმცა არც ისე სასიამოვნოა, თუ თქვენი მომზადებული საჭმელი ვინმეს მოწამლავს და მთელი ღამე მუცლის გვრემით და კიდევ უარესი რამეებით დაიტანჯება.  

მგლის შიშით ცხვარი ვის გაუწყვეტია?! მოწამვლის შიშით სამზარეულოში ტრიალზე ხელს ხომ არ აიღებთ? უბრალოდ, სიფრთხილე და გარკვეული რეკომენდაციების გათვალისწინება გმართებთ. ამ ბლოგპოსტში იმ საჭირო რჩევებით მოგამარაგებთ, რომლებიც კულინარიული შედევრების უსაფრთხოდ მომზადებაში დაგეხმარებათ. 

მაღაზიაში 

თქვენ ვერანაირად ვერ გეცოდინებათ და ვერც გააკონტროლებთ, სად, როგორ მოიყვანეს, როგორ დაამუშავეს, დაამზადეს და შეფუთეს ესა თუ ის პროდუქტი, ამიტომ გაითავისეთ რამდენიმე მნიშვნელოვანი წესი: 

• ურიკაში ჩალაგებისას ნუ აურევთ ერთმანეთში უმ და მზა პროდუქტს; 
• გაყინული და მალფუჭებადი პროდუქტები (რძის პროდუქტები, ხორცი, კვერცხი) ყველაზე ბოლოს წამოკრიფეთ (რომ სახლში მისვლამდე სიცივე შეინარჩუნოს); 
• მანქანაში ყოველთვის გეგდოთ სპეციალური თერმოსი-ჩანთა (თუ ჩანთა-მაცივარი) იმ შემთხვევებისთვის, თუ საცობი გემუქრებათ, ან სხვა რაიმე მიზეზის გამო სახლამდე დროულად ვერ მიაღწევთ. 

პროდუქტის არჩევისას: 

• ბოსტნეული: არ იყიდოთ სიდამპლეშერეული, ობმოკიდებული, ლორწოიანი (საზიზღრად ჟღერს, გეთანხმებით) პროდუქტები. ეს არ ნიშნავს, რომ მახინჯები და მიწიანები უნდა დაიწუნოთ. დაზიანებული არ აიღოთ, უშნო, მაგრამ საღი აიღეთ; 
• ხორცი, თევზი, ქათამი: არ იყიდოთ არაფერი, რაც თბილია ხელის მოკიდებისას, ან უცნაური სუნი აქვს. თუ პროდუქტი შეფუთულია, ნუ შეარჩევთ შიგნიდან დაორთქლილ შეფუთვას; 
• მზა, ან კონსერვირებული პროდუქტები: შეამოწმეთ ვარგისიანობის ვადა. არ შეიძინოთ დაზიანებული, ამობერილი, გახსნილი, შეჭყლეტილი, ან ჟანგშერეული ქილა. 

სანიტარული დამუშავება 

პროდუქტის დამუშავების დროს არაა საჭირო სკაფანდრით იმუშაოთ და ყველაფერი დასპირტოთ. ისტერიკულად ნუ დაიწყებთ ხილისა და ბოსტნეულის საპნით, ჭურჭლის სარეცხი სითხეებითა და ჯაგრისებით ხეხვას. გამადიდებელი შუშით ნუ შეუდგებით მწვანილში ჭიის კვერცხების, ყველში თმის ღერებისა და ხაჭაპურში ბუზების ძებნას.  

ცხადია, ეს იმას არ ნიშნავს, რომ სიფრთხილე დაივიწყოთ. პროდუქტის დამუშავება პარანოიაში არ უნდა გადაიზარდოს, თუმცა საკვები პროდუქტის უსაფრთხოებისა და სანიტარული დამუშავების ელემენტარული წესების დაცვა აუცილებელია.  

• დაიბანეთ ხელები თბილი, საპნიანი წყლით. დაიბანეთ საჭმლის მომზადებამდე, მომზადების დროს და მომზადების შემდეგ. განსაკუთრებით, თუ უმ ხორცს, ან კვერცხს ამზადებთ; 
• სულ გქონდეთ სიახლოვეს საპონი და ჭურჭლის სარეცხი სითხე, რომ დროულად გარეცხოთ და გაწმინდოთ ყველაფერი; 
• მომზადებამდე, გათლამდე და დაჭრამდე გულდასმით გარეცხეთ ხილი და ბოსტნეული. მწვანილი ცოტა ხნით დატოვეთ წყალში, რომ ნაკეცებში მიყუჟული მიწა გამოირეცხოს; 
• ექსპერტები უმი ხორცის გარეცხვას არ გვირჩევენ (რადგან ისედაც მუშავდება მოგვიანებით თერმულად), მაგრამ რადგან მაინც ვრეცხავთ, ბაქტერიების გავრცელების თავიდან ასაცილებლად, განსაკუთრებული ყურადღებით უნდა დავამუშაოთ ნიჟარა, ზედაპირები და ჭურჭელი, რომელშიც ხორცი იყო მოთავსებული; 
• თევზის, ხორცისა და ბოსტნეულის დასაჭრელად სხვადასხვა დაფები გამოიყენეთ და შემდეგ კარგად გარეცხეთ; 
• უმი კვერცხის მომზადების შემდეგ აუცილებლად დაიბანეთ ხელები და გარეცხეთ ყველაფერი – ზედაპირებიც და ჭურჭელიც.   
• და საერთოდ, ნუ გამოიყენებთ გაურეცხავ ჭურჭელს მეორადი მიზნებისთვის, თუ ზედ მანამდე უმი პროდუქტი იდო.   

მომზადება 

• არასოდეს გაადნოთ გაყინული პროდუქტები ოთახის ტემპერატურაზე. გაალღვეთ მაცივარში (ანუ, საყინულედან გამოიღეთ), ცივი წყლის ქვეშ, ან მიკროტალღურ ღუმელში; 

• მიუხედავად იმისა, რომ გოგლი-მოგლისა და აჭარული ხაჭაპურის სამყაროში ვცხოვრობთ, ექსპერტები არ გვირჩევენ კვერცხის უმად მიღებას. დაჟინებით მოგვიწოდებენ, რომ მანამ ვწვათ და ვხარშოთ, სანამ ცილაცა და გულიც ბოლომდე არ მომზადდება – თუ მაინცა და მაინც ვერ ელევით თოხლო კვერცხს, ჯანდაბას, ჭამეთ, ოღონდ თუ რამე დაგემართათ, თქვენს თავს დააბრალეთო. უმი კვერცხი განსაკუთრებით სარისკო ორსულებისთვის და სუსტი იმუნური სისტემის მქონეთათვის ყოფილა.  

ჭამა 

გამომდინარე იქიდან, რომ ჩვენს ქვეყანაში მრავალსაათიან სუფრებს ვართ მიჩვეულნი, არ გვაწყენდა შემდეგი რეკომენდაციების გათვალისწინება: 

• სუფრაზე გატანამდე მაქსიმალურად ეცადეთ, კერძები ბოლო წუთამდე დააყოვნოთ მაცივარში; 
• არასოდეს დატოვოთ საკვები ოთახის ტემპერატურაზე ორ საათზე მეტხანს. თუ ცხელა, ეს დრო ერთ საათამდე მცირდება. 

შენახვა 

• აკონტროლეთ ტემპერატურა მაცივარსა და საყინულეში; 
• დააფასოეთ და ცალკ-ცალკე შეინახეთ პროდუქტი. მიაქციეთ ყურადღება შეფუთვას – ზოგიერთი პროდუქტი გახსნისთანავე უნდა შეუძახოთ მაცივარში; 
• თუ ბევრ ხორცს, ან ფარშს ყიდულობთ, საყინულეში შედებამდე დაანაწევრეთ და ცალკ-ცალკე შეინახეთ. ამგვარად აღარ მოგიწევთ ყოველ გამოღებაზე მთლიანი ნაჭრის გალღობა და თავიდან გაყინვა, რაც არ არის რეკომენდებული; 
• სასურველია, გამზადებული საკვები ჰერმეტულ კონტეინერებში მოათავსოთ. მაცივარში ცხელ ქვაბს ნუ შედგამთ, რადგან ეს ტემპერატურის ცვლილებას გამოიწვევს. გააგრილეთ და ისე შედგით. 

აი, ასე გამოიყურება საკვების უსაფრთხო მარშრუტი მაღაზიიდან მაცივრამდე, მაცივრიდან თეფშამდე და თეფშიდან მუცლამდე. 

გემრიელად მიირთვით და ჯანმრთელად იყავით.