კუს გამოსახულება სხვადასხვა კულტურაში

კუ ბევრ კულტურაში გვხვდება და სხვადასხვა მნიშვნელობა აქვს. რამდენიმე მათგანის შესახებ გიამბობთ.

ბერძნული მითოლოგია

ჰერმესმა ზევსის და ჰერას ქორწილში ყველა არსება დაპატიჟა. ნიმფა ქელონე ქორწილში არ მივიდა, რადგან არ უყვარდა შეკრებები. თავის გასამართლებლად კი თქვა, რომ სახლში დარჩენა სურდა. ოლიმპოდან ჩამოსულმა ჰერმესმა ქელონეს სახლი, რომელიც სანაპიროზე იდგა წყალში გადაუშვა, ქელონე კუდ გადააქცია და საკუთარი სახლის მარადიულად თან ტარება მიუსაჯა. ამიტომ ბერძნულ მითოლოგიაში კუ ოჯახური სიმყუდროვის სიმბოლოდ მიიჩნევა და მას უკავშირდება ფრაზა „სახლის მსგავსი ადგილი არ არსებობს“. მითოლოგიის გარდა, საბერძნეთში უძველეს ფულზეც გვხვდება კუ.

ჩინური კულტურა

ჩინელებისთვის კუ წმინდაა და დღეგრძელობის, ძალაუფლებისა და გამძლეობის სიმბოლოა. კუ ერთ-ერთია ოთხი ზღაპრული ცხოველიდან, ეს ცხოველები მართავენ კომპასის ოთხ წერტილს, შავი კუ ჩრდილეთის მმართველია. ამ ოთხ ცხოველში მხოლოდ კუ და ვეფხვია რეალური, თუმცა კუ გამოსახულია ზებუნებრივი თვისებებით, როგორიცაა დრაკონის ყურები, მხრებზე ცეცხლოვანი საცეცები. კუ ასევე არის ფენ შუის წყლის ელემენტი. ფენ შუის პრინციპების მიხედვით, სახლის უკანა მხარე წარმოდგენილია შავი კუს მიერ, რაც ნიშნავს სახლის, ოჯახური ცხოვრებისა და პირადი ურთიერთობების მხარდაჭერას. ჩინურ კულტურაში ძალიან ბევრნაირი კუ გვხვდება ზღაპრებში, ძეგლებში და სამარხიც შეიძლება იყოს კუს ფორმის, რადგან მის სიმბოლოს დაკრძალვის დროსაც იყენებდნენ.

ეგვიპტე

კუ გავრცელებული იყო ძველ ეგვიპტურ ხელოვნებაში. კუს ჰქონდა ჯადოსნური მნიშვნელობა და ბოროტების თავიდან ასაცილებლად გამოიყენებოდა. კუს ფორმის საკიდები ეკიდათ სახლებში, ჰქოდნათ კუს ფორმის ლარნაკები და დანები მისი გამოსახულებით.

კუ სხვა ბევრ კულტურაშიც შეგვხვდება. ზოგი მითის მიხედვით კუ იყო სამყაროს შექმნის მონაწილე, ასევე არსებობს მითი, რომ კუზე დაარსდა საცხოვრებელი ტერიტორიები. მსოფლიოს უამრავ ქვეყანაში სხვადასხვა ნივთს შეხვდებით კუს გამოსახულებით, ნუმიზმატიკაში, სამარხებზე, ჭურჭელზე, ძეგლებზე.

საქართველო

იმერეთში აღმოჩენილ კოლხურ სამკაულებში წარმოდგენილია ფრინველის გამოსახულებიანი საყურეები და ყელსაბამი, ვერძის თავის გამოსახულებიანი სამაჯურები და ყელსაბამი, ჯიხვის გამოსახულებიანი ყელსაბამი. კოლხურ ყელსაბამებზე ზოომორფული გამოსახულებების გამოყენება მხოლოდ ესთეტიკური ფაქტორებით განპირობებული არ არის, ადგილობრივ რელიგიურ რწმენა-წარმოდგენებს უკავშირდება. იმერეთში, ვანში V საუკუნის ოქროს ყელსაბამი აღმოაჩინეს, რომელსაც კუს გამოსახულებიანი საკიდები აქვს. იმის ფონზე, რომ კუს განსაკუთრებული ადგილი უჭირავს სხვადასხვა კულტურაში, ძალიან მნიშვნელოვანია ის ფაქტი, რომ ვანში აღმოჩენილი კოლხი წარჩინებული ქალის ყელსაბამის გარდა ეს ზოომორფული სახე ძველი სამყაროს ოქრომჭედლობაში სხვაგან არსად გვხვდება.

ვანში აღმოჩენილი კუს ყელსაბამის მიხედვითაა შექმნილი ბლუტაბლას ვერცხლის კულონი კუ.