როგორი სათამაშო სჭირდება ბავშვს?

თუ სახლში ბავშვი გყავთ, სავარაუდოდ, თქვენთანაც, ყოველ ოთახში, ყოველ კუთხე-კუნჭულში რაღაც სათამაშო გდია. გაივლი – ფეხს დაადგამ, დაჯდები – რაღაც შეგერჭობა. ამ ყველაფრის მოწესრიგება ჩვენი დიდი ტკივილია. და გვჭირდება საერთოდ ამდენი სათამაშო? იქნებ უაზროდ ვფლანგავთ ბიუჯეტს ამ წიკო-მაკოებში და ნაკლები დანახარჯით, უფრო სასარგებლო თავშესაქცევით შეგვიძლია პატარების გახარება-გართობა?

ზოგი ფიქრობს, რომ უფროსები სათამაშოებს ბავშვებისთვის კი არა, საკუთარი თავისთვის ყიდულობენ. გარკვეულწილად ასეცაა. შევდივართ მაღაზიაში და ათას რამეს მივედ-მოვედებით. ვეზიდებით და ვეზიდებით ახალ-ახალ ნივთებს და მათი უმრავლესობა, საბოლოოდ, უსარგებლო, მივიწყებული ხარახურა ხდება. ჰოდა, ნუ გაგირბით თვალი და ხელი ყველაფრისკენ, რასაც დაინახავთ. შეიძინეთ მხოლოდ ის, რაც საჭიროა.

და რა არის საჭირო? როგორ ავარჩიოთ? პირველ რიგში, აუცილებელია გავითვალისწინოთ, რომ სათამაშო ბავშვს სხვადასხვა უნარის – ფიზიკური, მეტყველების, სოციალურ-ემოციური, წარმოსახვის და ა.შ., განვითარებაში უნდა დაეხმაროს, იყოს ერთგვარი გამოწვევა, რომელიც უბიძგებს ახლის აღმოჩენისა და შემეცნებისკენ. უფრო რომ გაგიმარტივოთ საქმე, მოდით, სათამაშოები სამ კატეგორიად დავყოთ. ბავშვის ჯანმრთელობისა და განვითარებისთვის აუცილებელი სასარგებლო სათამაშოების სამ დალოცვილ კატეგორიად.

წარმოსახვის განმავითარებელი სათამაშოები.

ეს კატეგორია აერთიანებს სათამაშოებს, რომლებიც „სტენკასავით“ კი არ იდგება სახლში, არამედ იქნება მრავალფუნქციური და სხვადასხვაგვარად გამოსაყენებელი. ეს სათამაშოები დაეხმარება ბავშვს, იაზროვნოს, გაუჩნდეს ახალი იდეები, იყოს მეტად შემოქმედებითი.

• კუბიკები. დიახ, ყველა ბავშვს უნდა ჰქონდეს კუბიკები. გადასარევია, ხის თუ იქნება, მაგრამ თუ ეს შეუძლებელია, ჯანდაბას. ასევე, შეგიძლიათ იყიდოთ სხვადასხვა სამშენებლო კომპლექტები და კონსტრუქტორები, რითაც შეუძლია ათასი რამ ააშენოს, დაშალოს, გადააწყოს, გადმოაწყოს, მერე ისევ ააგოს და ისევ დაანგრიოს.

• ყველა სახლში, სადაც ბავშვია, უნდა იყოს მასალები საწერად, სახატად, გასაფერადებლად. ყოველთვის გქონდეთ ფანქრები, ფლომასტერები, საშლელები, სათლელები, ფუნჯები, საღებავები და რასაკვირველია, ფურცლები. ბავშვებს უყვართ თეთრი, სუფთა ფურცლები, ამიტომ, უფრო ეკონომიური იქნება, თუ სახატავი რვეულების ნაცვლად, პრინტერის ქაღალდის დიდ შეკვრას იყიდით. დიდხანს გეყოფათ.

• მანქანები, გემები, თვითმფრინავები. არაა აუცილებელი, იქოქებოდეს, თავისით დაფრინავდეს და ვირაჟებს აკეთებდეს. იყოს მარტივი, უბრალო. მშვენივრად აგორიალებენ, გააფრენენ და გაახმოვანებენ და ფანტაზიასაც უკეთ განივითარებენ.

• თოჯინები, სათამაშო ჭურჭელი და სამზარეულო. არაა საჭირო, ძვირადღირებული სახლები და სუპერმოდელი ბარბები დაახვავოთ. შეგიძლიათ დაეხმაროთ და საკუთარი ხელით შეაკერინოთ ტიკინა, პატარა საბან-ბალიში. თუ იყოჩაღებთ, სახლის გაკეთებასაც კი შეძლებთ საკუთარი ხელით. გვერწმუნეთ, ამგვარი, ხელნაკეთი სათამაშოები უფრო ძვირფასი იქნება თქვენთვისაც და ბავშვისთვისაც. იამაყებს და გაუფრთხილდება.

სათამაშოები ინტერაქციისთვის.

ამგვარ თამაშებს გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს ბავშვების ემოციური ჯანმრთელობისა და მშობლებთან მტკიცე ურთიერთობის ჩამოყალიბებისთვის. ესაა საფუძველი, რომელიც ძალიან გამოგადგებათ მომავალში, მაგალითად მაშინ, როცა ბავშვი თინეიჯერობის ასაკს მიაღწევს და თქვენთან ჯანსაღი კომუნიკაცია სხვადასხვა სირთულეების დაძლევაში დაეხმარება.

• სამაგიდო თამაშები. შესანიშნავი, სახალისო, საინტერესო გასართობი. თუ თამაშში მთელი ოჯახი ჩაერთვება, ბავშვის სიხარული გაასმაგდება. გვესმის, რომ სამსახურიდან მოსულებს, დაღლილებსა და დასტრესილებს, შესაძლოა, სულაც არ გეხალისებათ ლოტოს კოჭების გორება, მაგრამ მოიკრიბეთ მოთმინება და დაუთმეთ თუნდაც 15 წუთი ამ ოჯახურ აქტივობას.
• ასაწყობი სათამაშოები, ფაზლები. აქაც, აუცილებელი პირობაა, რომ ერთად ააწყოთ. ოღონდ ისე კი არა, მარტომ აკეთოთ და ბავშვი პირდაღებული გიყურებდეთ გვერდიდან. მასაც მიეცით საქმიანობაში ჩართვის საშუალება.  
• კარვები, შტაბები. ბავშვებს უყვართ საკუთარი მყუდრო სივრცეების მოწყობა და გარემოსგან ერთგვარი იზოლაცია. გაშალეთ ოთახში კარავი, ან ააწყეთ სკამებითა და პლედებით. შეყარეთ ბალიშები, შეიტანეთ სასუსნავები, შემდეგ კი, კეთილი ინებეთ და თავადაც შეძვერით, ბავშვთან ერთად იფუსფუსეთ და იჩურჩულეთ. ამით მას ძალიან გააბედნიერებთ.
• ბურთი. ფეხბურთის, კალათბურთის, ტყავის, რეზინის. რამე ბურთი, მოკლედ.
• სახტუნაო, რგოლი. რეზინი გაკვანძეთ, ბოლოსდაბოლოს და რეზინობანა ასწავლეთ.
• გორგოლაჭები, თვითგორიალა, ველოსიპედი.

და საერთოდ, ერთობლივი აქტივობებისთვის დიდად არც გჭირდებათ ახალ-ახალი სათამაშოების შეძენა. გამოიყენეთ ჩვეულებრივი საყოფაცხოვრებო ნივთები და ითამაშეთ რესტორნობანა, მაღაზიობანა, ბაზრობანა, ბანკობანა, ექიმობანა, გამოაცხეთ კექსები, კვერცხი შეწვით, ბოლოსდაბოლოს. ოღონდ ერთად!

სათამაშოები ფიზიკური განვითარებისთვის.

დაიხსენით ბავშვი დივანზე გორაობის ჭაობიდან და შეიძინეთ იმგვარი სათამაშოები, რომლებიც ბავშვს ფიზიკური აქტივობისკენ უბიძგებს. ცხოვრების ჯანსაღი წესის საბაზისო ჩვევები ბავშვობაში იღებს სათავეს და ზრდასრულობაშიც მიჰყვება ადამიანს.

მარტივი ვარჯიშებიც გადასარევია. ოღონდ გაითვალისწინეთ, მარტო რომ დააყენოთ ბავშვი და ადექი და ივარჯიშეო, უბრძანოთ, დაეზარება. აი, ერთად თუ გააკეთებთ, დიდი ხალისით ჩაერთვება. თქვენც გამოძრავდებით ცოტას და კარგი მაგალითიც იქნებით ბავშვისთვის.

და ბოლოს, რომ შევაჯამოთ:

ნუ გაქანდებით გამწარებულები ახალი სათამაშოების საყიდლად, არიქა, ბავშვმა არ მოიწყინოსო. ნუ შეგაშინებთ მოწყენილობა. რაც არ უნდა უცნაურად ჟღერდეს, ბავშვმა ხანდახან დიახაც რომ უნდა მოიწყინოს, რადგან მოწყენილობა მას კრეატიულობისკენ უბიძგებს. თუ მუდმივად ჩაუხერგავთ სივრცეს ახალ-ახალი ნივთებით და მუდმივად ტაშ-ფანდურში ამყოფებთ, ისინი ვერასოდეს ისწავლიან საკუთარი თავის გართობას და ვერ ეზიარებიან შექმნისა და აღმოჩენის სიხარულს.