სწორი პასუხები ბავშვების იმ კითხვებზე, რომლებიც მშობლებს უხერხულ მდგომარეობაში აგდებთ

ხანდახან ბავშვები ისეთ კითხვებს გვისვამენ, რომ გაურკვეველი განცდა გვიჩნდება – არ ვიცით, ვიცინოთ, თუ ვიტიროთ, არ ვიცით, როგორ გავცეთ პასუხი. მნიშვნელოვანია ისწავლოთ, როგორ უპასუხოთ პატარებს.

არ შეიძლება მათი უგულებელყოფა, იგნორირება, არც მოტყუება და დაცინვა უცნაური კითხვის გამო. სამწუხაროდ, მშობლების დიდი ნაწილი სერიოზულად არ ეკიდება აღნიშნულ საკითხს.

გაგიზიარებთ ფსიქოლოგთა რამდენიმე რჩევას, როგორ უნდა უპასუხოთ სწორად ბავშვების ყველაზე დამაბნეველ კითხვებს.

„საიდან მოვედი?“

იყავით გულწრფელები, მაგრამ პატარა ასაკის ბავშვს ნუ მოუყვებით ყველა დეტალს. უთხარით მათ ასე: „დედიკოს და მამიკოს უყვარდათ ერთმანეთი და როცა ადამიანებს ერთმანეთი უყვართ, ისინი ერთმანეთს ეხუტებიან და ეფერებიან და ამ დროს დედიკოს მუცელში პატარა ჩნდება, რომელიც გაზრდას იწყებს. ის თავიდან სულ პაწაწინაა და დედიკოს მუცელში ისე ცურავს, როგორც თევზი. თანდათან იზრდება და ერთ დღესაც მას აღარ ჰყოფნის ადგილი მუცელში და სამყაროში გამოდის, ანუ იბადება“. შეგიძლიათ უფრო მოზრდილ ბავშვებს განაყოფიერებაზე, სპერმასა და კვერცხუჯრედზეც უამბოთ.

„დე, ცოლად მოგიყვან როცა გავიზრდები?“

თითქმის ყველა პატარა ბიჭს უჩნდება ეს კითხვა. ფსიქოლოგები კი გირჩევენ, რომ თქვენი შვილის ამ უჩეულო კითხვას ამ ფორმულირებით უპასუხოთ: „ყველას საკუთარი როლი აქვს ოჯახში, შენი და ვერ გახდება მამა, შენი მამა ვერ გახდება ბებია და შენ ვერ გახდები შენი დედიკოს ქმარი. როცა შენ გაიზრდები და შენი დედიკოც ასეთი ახალგაზრდა აღარ იქნება შენ ის ისევ ძალიან გეყვარება, იზრუნებ მასზე, მაგრამ შენ ვინმე სხვაზე დაქორწინდები. თქვენ ერთმანეთი გეყვარებათ და თქვენი, საკუთარი შვილები გეყოლებათ.“

„რატომ იჩხუბე?“

როცა მშობლებს შორის უთანხმოებაა ბავშვები საკუთარ თავს ადანაშაულებენ. მნიშვნელოვანია თქვენს შვილს აუხსნათ, რომ ის არაფერშია დამნაშავე. აუხსენით ასე: „ადამიანები კამათობენ იმიტომ, რომ ხანდახან არ ეთანხმებიან ერთმანეთის აზრებს. ხანდახან ჩვენ ვკამათობთ, მაგრამ ეს ხშირად არ ხდება, რადგანაც გვიყვარს ერთმანეთი და ორივეს შენ გვიყვარხარ ძალიან“.

„რატომ არის ეს ქალი ასე მსუქანი?“

ალბათ ზოგიერთ მშობელს გქონიათ ის უხერხული მომენტი, როცა საზოგადოების თავშეყრის ადგილას ბავშვი მიუთითებს ჭარბწონიან ადამიანზე და ხმამაღლა გეკითხებათ, თუ რატომ არის კონკრეტული ადამიანი ასეთი მსუქანი. ბავშვის ასეთი რეაქცია ბუნებრივია, ის ხედავს უჩვეულოს იმისგან, რაზეც თვალი აქვს შეჩვეული და გაკვირვებას გამოხატავს.

არ ეჩხუბოთ, ასწავლეთ თქვენს შვილს, რომ: „ყველა ადამიანი განსხვავებულია, ადამიანი შეიძლება იყოს ძალიან მაღალი, პატარა, გამხდარი და პუტკუნა. ზოგჯერ ადამიანები განსხვავებულად გამოიყურებიან იმიტომ, რომ რაღაც აწუხებთ, ცუდად არიან და შენ შეიძლება გული ატკინო მას, თუ მიუთითებ, რომ განსხვავებულია. შენ არ უნდა მიუთითო მასზე თითით. რამე თუ დაგაინტერესებს შეგიძლია მოგვიანებით მკითხო, როცა მარტო ვიქნებით და ვიქნებით დარწმუნებულები, რომ გულს არავის ვატკენთ და არავის ვაწყენინებთ.“

„ვინ უფრო მეტად გიყვარს მე, თუ ჩემი და?“

დები და ძმები ყოველთვის ეჯიბრებიან ერთმანეთს და მშობლების სიყვარულის „მოპარვას“ ცდილობენ. ალბათ, ზოგიერთ მშობელს გქონიათ შემთხვევა, როცა შესწრებიხართ  და-ძმებს შორის ასეთ საუბარს: „მე უფრო მეტად ვუყვარვარ მშობლებს, რადგანაც სკოლაში უფრო წარმატებული ვარ“. უნდა აუხსნათ ბავშვს ამგვარად: „ჩვენ თქვენ თანაბრად გვიყვარხარ ისევე, როგორც შენ გიყვარს დედა და მამა თანაბრად. თქვენ ჩვენთვის ერთნაირად ძვირფასები ხართ“.

„მოვკვდები? შენ მოკვდები?“

სიკვდილთან დაკავშირებით ნუ მოატყუებთ შვილებს. მათ უნდა შეეძლოთ სიმართლის მიღება. უთხარით ასე: „ადამიანები, ცხოველები, ყვავილებიც კი, ერთ დღეს კვდებიან. ეს ბუნების კანონია. ერთ დღეს ჩვენ მოვკვდებით, მაგრამ ეს მალე არ მოხდება. მე მოვკვდები მაშინ როცა ძალიან მოხუცი ვიქნები, ამ დროს შენ უკვე დიდი იქნები. საკუთარი შვილები გეყოლება. შემდეგ ისინი გაიზრდებიან და შენ დაბერდები. მაგრამ იცოდე, რომ თავგადასავლებით და აღმოჩენებით სავსე, შესანიშნავი ცხოვრება გექნება.

„რატომ მიდიხარ სამსახურში, რატომ მტოვებ?“

განუმარტეთ ბავშვს, რომ სამსახურში წასვლა აუცილებელია. უთხარით ასე: „მე არ მინდა შენი დატოვება, მაგრამ აუცილებლად უნდა წავიდე და არაფრის გაკეთება არ შემიძლია. მუშაობა მნიშვნელოვანია. გახსოვდეს, რომ საღამოს დავბრუნდები და ჩვენ ძალიან ბედნიერები ვიქნებით, როცა ერთმანეთს შევხვდებით. ნახე, მე ჩემს სამაჯურს დაგიტოვებ, მე კი შენს სათამაშოს წავიღებ და ვიგრძნობთ, რომ ერთად ვართ.“

„რატომ გაქვს შენ უფლება მე კი არა?“

ნუ შეგეშინდებათ და უთხარით ბავშვს, რომ მას რაიმე კონკრეტული ქმედების ჩადენის უფლება არ აქვს. მნიშვნელოვანია ბავშვმა გაიგოს, რომ მან არ უნდა გააკეთოს ყველაფერი ის, რასაც მშობლები აკეთებენ. უთხარით მას ასე: „ჰო, მე ვეწევი და ხანდახან გვიანობამდე კომპიუტერთან ვარ, მაგრამ მე არ მინდა, რომ შენ გაიმეორო ჩემი შეცდომები. ეს ჩემი ცუდი ჩვევებია და ვაპირებ, რომ ისინი თავიდან მოვიშორო, რადგანაც მინდა უკეთესი გავხდე“.